انجمن علمی زبان چینی دانشگاه شهید بهشتی

 درحال حاضر در جهان،در حدود 3تا 4هزار زبان متفاوت و مختلف وجود دارد که در این میان درحدود 200 نوع از آن ها پرکاربرد محسوب می شوند. زبان های مختلف از نظر ریشه زبانی به دسته های مختلفی دسته بندی شده اند که دراین میان دسته زبانی هندواروپایی بزرگترین دسته زبانی جهان محسوب شده و درحدود نیمی از جمعیت جهان به این زبان ها صحبت می کنند. از سایر دسته های زبانی مهم دنیا میتوان به دسته زبانی چینی-تبتی «هان زانگ»، دسته زبانی روسی، عربی، لاتین، گویش ایندین (سرخپوست) بومی قاره امریکا و غیره اشاره کرد.

زبان چینی مهم ترین زیرمجموعه دسته زبانی چینی-تبتی است که از نظر تعداد افرادی که به این زبان واحد صحبت می کنند پرگویش ترین زبان جهان محسوب می شود و در جهان به جز درکشور چین، در کشورهایی مانند مالزی، سنگاپور و غیره نیز مردم به این زبان صحبت می کنند و تنها تعداد افرادی که زبان چینی زبان مادری آنها محسوب می شود بیش از یک میلیارد نفر است. زبان چینی دارای گویش و لهجه های متعددی است و درمیان این گویشهای متفاوت  گویش مردم پایتخت به عنوان زبان رسمی و استاندارد چین  به نام (پو تونگ هوا) انتخاب شده است.

یکی از ویژگی های خاص زبان چینی داشتن آهنگ های مختلف برای هر هجی می باشد که این ویژگی زبان چینی را از اکثر زبان های جهان متمایز می کند، به گونه ای که درصورت ادای یک هجا با آهنگ های متفاوت معنی کلمه به کلی تغییر خواهد کرد. همچنین ویژگی آوایی دیگر زبان چینی تغییر معنی جملات با تغییر لحن گوینده است، به صورتیکه ادای یک جمله با لحن صدای بالارونده دربردارنده مفهوم پرسشی و ادای همان جمله با لحن صدای روبه پایین بیان گر مفهوم خبری جمله است.

دیگر ویژگی خاص زبان چینی، سبک نوشتاری متفاوت آن است. خط چینی درحال حاضر تنها خط تصویری دنیاست که با طی کردن یک سیر تاریخی بسیار کهن، از تصاویر ابتدایی به یک خط تصویری تبدیل شده است. در واقع میتوان گفت خط چینی از کاراکترهایی که هر کدام تشکیل شده از بخش های کوچکتری در نوشتار چینی هستند تشکیل شده است. در حال حاضر پرکاربرد ترین کاراکترهای چینی درحدود 2000عدد می باشد، ولی در کل تعداد کارکتر های چینی بیش از 56000 عدد است. اگرچه نوشتن خط چینی به دلیل داشتن قسمت های مختلف در هر کاراکتر مشکل است، اما خواندن و درک آن ها کار مشکلی نیست، چون خط چینی یک خط تصویری است، مفهوم لغات در مقایسه با زبان های غربی به راحتی قابل تشخیص است، در ضمن این خط زیبایی شعری و لحن موسیقایی خاصی دارد.

یکی دیگر از تفاوت های زبان چینی با سایر زبان های دنیا سیر تکاملی این زبان در طول تاریخ است. در زمان های باستان به دلیل کمبود منابع نوشتاری، کاراکترهای اولیه زبان چینی بسیار ساده بودند، و بطور مختصر هر کاراکتر یک معنی و یک صدای خاص داشت. اکنون در ساختار اکثر کاراکترهای چینی، نیمی از یک کاراکتر معنی و نیم دیگر آن تلفظ آن کاراکتر را نشان می دهد و درحدود بیش از 90 درصد از کاراکترهای چینی از این قانون پیروی می کنند.

در روند تکامل زبان چینی پس از دوره باستان، همواره تمایل بر ساده کردن این زبان بوده و این ساده کردن تدریجی باعث کاهش تدریجی تعداد بخش های هر کاراکتر شده و به میزان قابل توجهی مشکلات موجود در جریان یادگیری و استفاده از این زبان را کاهش داده است.

در مقایسه زبان چینی با زبان های گروه هندو اروپایی، این زبان ویژگی های منحصر به فردی دارد. در ابتدا، در زبان چینی تغییرات گرامری در شکل کلمات وجود ندارد، به عنوان مثال،در زبان انگلیسی از حرف S برای تبدیل لغات به حالت جمع استفاده می شود، درحالی که این تغییر در زبان چینی وجود ندارد. از تفاوت های برجسته زبان چینی با زبان های گروه هندواروپایی میتوان به موارد ذیل اشاره کرد.

اول، ترتیب کلمات در زبان چینی از اهمیت بسیاری برخوردار است؛ به طوری که تغییر در محل قرارگیری و ترتیب کلمات در جمله مفهوم جمله را کاملا تغییر می دهد.

دوم، نوع کلمات و کاربردهای گرامری آنها در زبان چینی بسیار پیچیده است. در زبان های گروه هندو اروپایی، میان نوع کلمات و کاربرد گرامری آنها رابطه ساده ای وجود دارد. به طور مثال، می توان گفت که فعل همواره در قسمت گزاره جمله است و یا اسامی در جمله معمولا به عنوان نهاد و یا مفعول به کار می روند، درحالیکه زبان چینی از این قانون برخوردار نیست، در زبان چینی افعال و صفت ها در صورت قرارگرفتن در نقش گزاره، نهاد و یا حتی مفعول به یک صورت نوشته می شوند. همچنین اسامی بجز نقش نهاد و مفعول، میتوانند نقش های دیگری مانند مضاف الیه نیز داشته باشند و حتی در شرایط خاص در نقش گزاره نیز به کار می روند.

سوم، در زبان چینی تعداد هجاهای کلمات در ساختار گرامری آن ها تاثیر مهمی دارد، به طورمثال در ترکیبات مضاف و مضاف الیه تعداد هجاهای هر دو لغت باید برابر باشد. و در آخر اینکه زبان چینی مجموعه قابل توجهی از اصوات و واحدهای شمارش را دارد که برخلاف سایر زبان ها نقش بسیار مهمی در این زبان دارند.

زبان چینی مانند سایر زبانهای رایج در جهان، همچنان در روند بهبود و پیشرفت است و بدیهی است که با افزایش روابط میان کشور چین و سایر کشورهای دنیا، استفاده از این زبان نیز روزبه روز افزایش خواهدبود.

ندا براتی